آفتاب نیوز :
پژوهش در تئاتر ایران همواره بخش مغفول و مهجوری بوده و کمتر به این حوزه بسیار مهم و تأثیرگذار توجه شده است. در رویدادها و جشنواره‌های تئاتر همیشه شاهد یک بخش سمینار در کنار بخش اصلی هستیم، اما در بیشتر موارد سمینارها صرفاً برای اجرای آن برگزار می‌شود و برنامه خاصی برای آنها وجود ندارد.
البته در مواردی شاهد برگزاری سمینارهایی نیز هستیم که چهره های شناخته شده تئاتر جهان در قالب یک وبینار حرف ها و دیدگاه های خود را درباره موضوع سمینار بیان می کنند که اتفاق مهمی است. که باید شاهد ادامه آن باشیم.
بیست و یکمین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی و سنتی به دبیری احمد جولایی برگزار می شود. هر بخش از این جشنواره در یکی از مناطق کشور برگزار می شود و آذربایجان شرقی میزبان بخش سمینار جشنواره است.
بدون اغراق یکی از جذاب ترین و مهم ترین رویدادهای بیست و یکمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی سمیناری به رهبری نرگس یزدی است که در آن چهره های سرشناس تئاتر جهان مانند ریچارد شکنر و ماروین کارلسن، بازیگران برجسته، نظریه پردازان و پژوهشگران تئاتر جهان با سایر محققان خارجی و داخلی حضور خواهند داشت.
البته وبینارهای شکنر و کارلسن به دلیل نقص فنی در ارتباط تصویری طبق برنامه برگزار نشد و تغییری در زمان ارائه این دو چهره پژوهشی ایجاد شد.
ریچارد شکنر در این سمینار به بیان دیدگاه های خود در مورد خاستگاه تئاتر، فرهنگ ها و آیین های مختلف و تأثیر فناوری بر دین و سنت پرداخت.
وی در بخشی از سخنان خود تاکید کرد: معتقدم مراسم کمبریج مثلا جین الن هریسون و جیمز فریزر با اینکه متفکران بسیار خوبی بودند اما استدلال هایشان جای سوال دارد. آنها نظریه ای در مورد منشأ تراژدی یونانی ارائه کردند و بر اساس آن نظریه سعی کردند به طور کلی منشا تئاتر را مشخص کنند، اما کاری که انجام دادند از نظر علمی قابل قبول نیست و در مقاله ای در این باره به طور مفصل به زمینه پرداختم. .
این پژوهشگر برجسته تئاتر جهان، آشنایی با فرهنگ های دیگر را بسیار مفید و ضروری و در عین حال لذت بخش دانست و گفت: در مراسم مذهبی کشورها و فرهنگ های مختلف شرکت کرده ام و مطالعه آنها همیشه جذاب است. به من
شکنر همچنین درباره تأثیر فناوری دیجیتال بر آیین ها و سنت ها توضیح داد: فناوری دیجیتال به طور اجتناب ناپذیری بر آیین ها تأثیر می گذارد، همانطور که سنت های شفاهی که زمانی فقط به صورت شفاهی منتقل می شد، سال ها پیش با ظهور نوشتار وارد شکل نوشتاری شده است. اما فناوری دیجیتال قدرت بیشتری پیدا کرده است. جایگزین آنچه قبلا وجود داشته است نیست، اما آنها در محل مشترک قرار دارند.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود با بیان اینکه مشکل چندانی با ربات نخواهیم داشت، اظهار داشت: مشکل اصلی ما هوش مصنوعی خواهد بود. به عنوان مثال، Ray Kurtzweil مفهوم تکینگی را پیشنهاد کرد، به این معنی که هوش مصنوعی آگاهی خود را توسعه خواهد داد، همچنین موتورهای هوش مصنوعی که از قبل وجود دارند و اطلاعات موجود را می گیرند و نورون های مصنوعی ایجاد می کنند که مانند مغز کار می کنند. بنابراین، تصور اینکه در آینده با چنین فناوری چه اتفاقی خواهد افتاد بسیار دشوار است.
ماروین کارلسن که مانند شکنر در یک وبینار در بخش سمینار بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی شرکت کرد، مطالعه‌ای درباره تعزیه‌شناسی ایرانی و نمایش‌های چرخه بریتانیایی ارائه کرد.
این پژوهشگر سرشناس در این باره توضیح داده است: تقریباً هر مورخ تاریخ تئاتر انگلیس که نمایش های «تعزیه» را در ایران مطالعه کرده است، آن را با نشریات انگلیسی قرون وسطی مقایسه کرده است. نه تنها به دلیل ارتباط تنگاتنگ با آیین های مذهبی، بلکه به دلیل تشابه ساختار اساسی آنها، مجموعه ای از نمایشنامه های کوتاه با موضوع و تعداد متغیر در قالب جشنواره گرد هم آمدند.
کارلسن ادامه داد: اکثر تفاسیر و تفسیرهای انگلیسی پس از اشاره به این شباهت ها، به توصیف و اجرای یک فرم ایرانی می پردازند که هنوز برای خوانندگان غربی ناشناخته است. در این اجراها به موضوع انتخاب و چیدمان مصالح بسیار کم توجه شده و مقایسه خاصی با سیکل های انگلیسی صورت نگرفته است.
وی ادامه داد: هدف از پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی این 2 سنت فرهنگی برای اولین بار و بررسی موضوعاتی مانند جایگاه آنها در تقویم مذهبی اعیاد، ساختار بر اساس پیشنهاد آنها و نحوه بررسی آنهاست. رویدادها انتخاب شده و در آنها بحث می شود.
